Αγαπητέ μου Φίλε ,
Σου εκφράζω ορισμένες σκέψεις μου και ότι παρατηρώ γύρω μου στους δρόμους ή συνομιλώντας με ανθρώπους.
Βιώνω το παράλογο και μου το παρουσιάζουν λογικό. Διαφθορά ,Σκάνδαλα, Υφεση, ΔΝΤ , θολώνουν...
καθημερινά τα μυαλά μας.
Ο μέσος Ελληνας πολίτης βρίσκεται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης . Εχει χάσει το χαμόγελό του και την λάμψη στο βλέμμα του τη θέρμη της χειραψίας του. Η όλη κατάσταση και η πραγματικότητα την οποία στο βάθος γνωρίζαμε αλλα δεν θέλαμε να παραδεχτούμε γεννά τον φόβο και κατ ΄επέκταση καχυποψία , ανασφάλεια ,απομόνωση και περιθώριο . Στην αντίπερα όχθη υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό που δεν έχει πάρει χαμπάρι τίποτα , Ετσι γίνεται πάντα . Στις πόλεις ο κόσμος περπατά σκεπτικός .,Στα νεανικά στέκια βλέπεις ακόμα την ανεμελιά .,το γέλιο . Ευτυχώς οι νέοι ακόμα ονειρεύονται και προβληματίζονται ,απαγορεύεται να πάψουν να ονειρεύονται.
Είμαι πολύ οργισμένη.!!!!
Το τελευταίο γεγονός που στιγμάτησε και τραυμάτισε τον Χώρο του Πανεπιστημίου ήταν το κερασάκι στην τούρτα .
Εχουμε χάσει το Μέτρο ,την ουσία και την τάξη των πραγμάτων .
Σε τέτοιες περιόδους αντλώ δύναμη και επαναφορτίζομαι με θετική ενέργεια από την λογοτεχνία και το περπάτημα ανάμεσα στο πλήθος.
Μετά μπορώ να αφουγκράζομαι και να μεταφράζω πίσω από τις γραμμές των κειμένων τι θέλουν να μου πούν και δεν μου το λένε ευθέως οι σύγχρονοι.......
Πάντα ανακαλύπτω ότι τα φαινόμενα στις διάφορες συγκυρίες επαναλαμβάνονται στην ουσία μόνο το σκηνικό της εποχής αλλάζει .
Παρ όλα αυτά ,,,,,,,,,,,,, τα γεγονότα δεν είναι ικανά να με κάνουν να χάσω την ψυχραιμία μου και το χαμόγελό μου .
Ειμαι σχεδόν σίγουρη και αισιόδοξη ότι ο απλός Ελληνας θα τα καταφέρει όταν θα αναζήτησει την πρότερη γνώση και εμπειρία στα γονίδια που του μετέφεραν οι προγενέστεροι του. Δεν ειναι η πρώτη φορά . Εχουμε αντιμετωπίσει πολέμους , εμφυλίους πολέμους,προσφυγιές,φτώχεια και φτωχεύσεις 2 ,το σκοτεινό σκηνικό της Επταετίας και άλλα πολλά στο πρόσφατο Ιστορικό μας παρελθόν
Ο κύκλος της Μεταπολίτευσης κλείνει ευτυχώς γιατί τα παιδια της μεταπολίτευσης δεν ηταν ώριμα να χειριστούν καταστάσεις .
Κάπου μπερδεύτηκαν αυτοί ....
Ξεχάσαμε........... Αράξαμε...............
Μέσα από αυτή την υποχρεωτική πορεία του ο απλός Πολίτης κάπου θα συνειδητοποιήσει αυτά που προείδαν και επισήμαναν ο ημέτερος Παπαδιαμάντης και ο Ζαν Ζιραντώ σε κάποιες άλλες εποχές με παρόμοια κοινωνικοπολιτικά χαρακτηριστικά .
Κάπως έτσι ο Παπαδιαμάντης συναντά την Ορελύ του Ζιραντντώ το 2011 και είναι πιό επίκαιροι από ποτέ .
Ο μέν Παπαδιαμάντης αρνιόταν να δεχτεί αμοιβή παραπάνω απο αυτή που αυτός θεωρούσε οτι ήταν αρκετή να του καλύψει τις ανάγκες της καθημερινότητας του ,ο δε Ζιραντώ όταν δεν είχε χρήματα περπαντώντας περιδιάβαινε τις χώρες της Ευρώπης για να γνωρίσει τον κόσμο στα νιάτα του. Αυτάρκεις και οι δύο !!! Αμφότεροι έκφρασαν τον απλό ανθρωπο τον αφανή ηρωα της κάθε μέρας . Λειτούργησαν υπερβατικά στην έκφραση τους και είχαν αστείρευτη ανάγκη να εκφραστούν μέσα απο το λόγο γιατί εγνώριζαν πολυ καλά οτι αλλιώς κανείς δεν θα τους αντιμετώπιζε στα σοβαρά ,πολλοί λίγοι θα τους καταλάβαιναν. Τους θαυμάζω εξ ίσου , είναι επίκαιροι και διαχρονικοί .
Για την σύχρονή τους κοινωνία και οι δύο χαρακτηρίζονταν μορφωμένοι , αλλά ιδιόμορφοι , απόκοσμοι , περιθωριακοί .... κ.α. Τους σεβάστηκαν όμως και τους αναγνώρισαν αμέσως οι εκπρόσωποι των γραμμάτων και των τεχνών .
Την 1/1 1896 ο Παπαδιαμαντης γράφει σε άρθρο του στη Ακρόπολη . Ακούγεται πολύ οργισμένος και ......περιγράφει το σήμερα
Αναπαράγω απόσπασματα που δημοσιεύθηκαν στο αφιέρωμα « Μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη » Ελευθεροτυπία 8/1/11
Εις οιωνός άριστος.Αλλα τις έβαλε εις πράξιν την συμβουλήν του θειοτάτου αρχαίου ποιητού; Εκ της παρούσης ημών γενεάς τις ημύνθη περι πάτρις;
Ημύνθησαν περι πάτρις οι άστοργοι πολιτικοί ,οι εκ περιτροπής μητρυιοί του ταλαίπωρου ωρφανισμένου Γένους; Αμυνα περί πάτρις δεν είναι οι σπασμωδικαί καταμελέτητοι και κακοσύντακτοι επιστρατείαι ,ουδε τα σκωριασμένης επιδεικτικότητας θωρηκτά .Αμυνα περι πάτρις θα ήτο η ευσυνείδητος λειτουργία των θεσμών η Εθνική Αγωγή η χρηστή διοίκησις , η καταπολέμησις του ξένου υλισμού και του πιθηκισμού του διαφθείροντος το φρόνημα και εκφυλίσαντος σήμερον το Εθνος, και η πρόληψις της χρεοκοπίας.
Τίς ημύνθη περι πάτρης ; Και τι πταίει η γλαύξ η θρηνούσα επί ερειπίων ; Πταίουν οι πλάσαντες τα ερείπια. Και τα ερείπια τα έπλασαν οι ανίκανοι κυβερνήται της Ελλάδος.
Και σήμερον νέο έτος άρχεται. Και πάλιν τι χρειάζονται οι οιωνοί; Οιωνοί είναι τα πράγματα .Μόνον ο λαός λέγει « κάθε πέρυσι καλύτερα ¨» Ας ευχηθώμεν το αρχόμενον έτος να μη είναι χειρότερον απ το έτος το φεύγον ......
Ακόμα πιο χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα από το έργο του «οι έμποροι των Εθνών » πρώτη δημοσίευση σε εφημερίδα το 1882
Τι εζήτει η Βενετία πέμπουσα τους στόλους τούτους εις το Αιγαίον: Οτι ζητεί ο σφαγεύς παρά του θύματος τας σάρκας αυτού ,ίνα κορέσει την πείνα του .Διατί αι ιδιωτικαί αυταί και κεκυρωμέναι με τα σήματα του Αγίου Μάρκου επιχειρήσεις ; Διατί οι τοσούτοι εργολάβοι των κατακτήσεων των ως δια δημοπρασίας εκτελουμένων : Η Βενετία προσηγόρευεν αυτήν Πολιτείαν και είχεν υιούς τυράννους.Τους έδιδε το πρίσμα της και τους έπεμπεν ινα κατακυριεύσωσι της γής. Η γενεολογία της πολιτικής είναι συνεχής και γνήσια κατα τους προγόνους.
Η αργία εγέννησε την πενίαν. Η πενία έτεκεν την πείνα .Η πείνα παρήγαγε την όρεξιν.Η όρεξις εγέννησε την αυθαιρεσίαν .Η αυθαιρεσία εγέννησε την ληστεία . Η ληστεία εγέννησε την πολιτική. Ιδού η αυθεντική καταγωγή του τέρατος τούτου. Τότε και τώρα πάντοτε η αυτή,Τότε δια της βίας τώρα δια του δόλου... και δια της βίας.
Η αργία εγέννησε την πενίαν. Η πενία έτεκεν την πείνα .Η πείνα παρήγαγε την όρεξιν.Η όρεξις εγέννησε την αυθαιρεσίαν .Η αυθαιρεσία εγέννησε την ληστεία . Η ληστεία εγέννησε την πολιτική. Ιδού η αυθεντική καταγωγή του τέρατος τούτου. Τότε και τώρα πάντοτε η αυτή,Τότε δια της βίας τώρα δια του δόλου... και δια της βίας.
Πάντοτε αμετάβλητοι οι σχοινοβάται ούτοι,οι Αθίγγανοι ,οι γελωτοποιοί ούτοι πίθηκοι(καλώ δε ούτω τους λεγόμενους πολιτικούς).
Μαύροι χαλκείς κατασκευάζοντες δεσμά δια τους λαούς εν τη βαθυζοφωσκοτία του αιώνιου εργαστηρίου τους.
(Αν αφαιρέσουμε την έντονη περί Εθνούς ιδέα που χαρακτήριζε την εποχή που γράφτηκε το κείμενο , τότε που η Ελλάδα ήταν νεοσύστατο ακόμα -60 περίπου χρόνων - κράτος ,το κείμενο αφορά το σήμερα)
Στην άλλη άκρη της Ευρώπης και σε μιά άλλη εποχή το 1943 ο Ζαν Ζιραντού προφητικά δίνει πνοή στην φευγάτη και αλαφροίσκιωτη ηρωίδα του την « Κόμησα » Ωρελύ ή αλλιώς πασίγνωστη « Τρελλή του Σαγιώ » που μόνο τρελλή δεν ήταν . Η Ωρελύ είναι μιά φευγάτη αριστοκρατική αντισυμβατική κυρία κάποιας ηλικίας που επέλεξε να ζεί μακρυά από την κοινωνία και να μην διαβάζει εφημερίδες . Εχει διαλέξει ακόμα και την εποχή της ,διαβάζει την ίδια εφημερίδα με ημερομηνία 7 Οκτωβρίου 1896. Η υπόθεση του έργου εξελίσσεται το 1925.
Φορά μια ολομέταξη φαρδιά φούστα πιασμένη με ένα μανταλάκι, τα παπούτσια της είναι εποχής Λουδοβίκου ΙΓ, και το καπέλλο της τεράστιο μοιάζει με λογής λογής πράγματα επάνω. Κρατάει ένα καλάθι για τα ψώνια της ,έχει στιλέττο και στο λαιμό της κρεμασμένο ένα κουδούνι τραπεζαρίας. Αναπολεί τους έρωτες της,τη γλύκα της ζωής και την ομορφία της ,με άλλα λόγια την εποχή πού ήταν σε αρμονία με τα πλατύγυρα καπέλλα .
Ζεί στον δικό της κόσμο παρέα με ότι την έχει σημαδέψει στη ζωή της χωρίς όμως να έχει ποθημένα , να έχει χάσει το κέφι της για ζωή και το χιούμορ της. Διαθέτει μεγάλο απόθεμα αγάπης και συμπόνοιας για τον κόσμο και δεν ενοχλεί κανένα . Γνωρίζει να κλείνει το ρήμα « Σ΄ αγαπώ » σ΄όλους τους χρόνους . Αγαπά πργματικά και ολοκληρωτικά. Το Σαγιώ τη σέβεται και την φοβάται . Κουβαλάει μαζί της μια μυθολογικά πραγματικότητα .Είναι ένα μίγμα αφέλειας και καθαρής σκέψης. Μια παιδική ψυχή που κρύβει μέσα της τον έρωτα για την ζωή και το όραμα .
Αυτά την ωθούν και νιώθει την ανάγκη να παρέμβει όταν νιώθει οτι απειλείται ο απλός κόσμος . Καταφεύγει στο παρελθόν της για να αποφύγει την πραγματικότητα που την σημαδεύει και για βρεί την δύναμη που χρειάζεται. Επαναστατεί και θέλει να εξολοθρεύσει όλους αυτούς τους κακούς του σύγχρονου κόσμου που απειλούν με την δραστηριότητα τους ή με την ιδιότητα τους να καταστρεψουν τον απλό κόσμο που την περιστοιχίζει και αγαπά. Τον κόσμο του καφέ «του Φρανσίς» .Οι κάτοικοι του Παρισιού χορεύουν ανέμελα στους δρόμους της πόλης αλλά οι βάρβαροι έφτασαν !!!
Θα μπορούσε να είναι μια σύχγρονη εκκεντρική ακτιβίστρια ,οικολόγος.
Διορατικός προφήτης ο Ζιραντού απειλεί αυτόν τον πολιτισμό της εξάρτησης και της τυποποίησης. Προβλέπει την εξέλιξη του σύγχρονου ανθρώπου , που είναι η συνέχεια του ανθρώπου που ειχε εμφανιστεί ήδη από τον Μεσοπόλεμο. Μας προειδοποιεί για τον αχόρταγο μεταπολεμικό άνθρωπο που επιδιώκει μόνο το κέρδος χωρίς να υπολογίζει η να εκτιμά τον κόσμο γύρω του .Δεν τον ενδιαφέρουν καθόλου οι συνέπειες των πράξεων του .
Η Υπόθεση του θεατρικού αυτού έργου μοιάζει να είναι βγαλμένη από το σήμερα !!!
Οι Κακοί ψάχνουν απεγνωσμένα να βρούν και να εκμεταλλευτούν το πετρέλαιο που υπάρχει στο Παρίσι. Το κύκλωμα αυτό περιγράφεται αφήνοντας υπαινιγμούς και σκιαγραφόντας διαπλεκόμμενους πολιτικούς,, Τραπεζίτες ,αξιωματούχους του κράτους διαφημιστές,δημοσιογράφους , χρηματιστές , ενδιάμεσους, εργολάβους και ΔΣ πολυεθνικών εταιρειών,και τις ενέργειες τους .
Απο την άλλη πλευρά ο πολύμορφος κόσμος της Ωρελύ , οι απλοί άνθρωποι, περιπτεράδες, μικροπωλητές, σερβιτόροι, εφημεριδοπώλες,
Αστυφύλακες , παλιατζήδες, πλανόδιοι πωλητές , καθαριστές, μαγαζάτορες , καφετζήδες ,μικρουπάλληλοι.. Οι φίλοι της καθημερινότητας της Αυτοί που καθημερινά προσπαθούν να επιβιώσουν και να ζήσουν κάπως την ζωή τους. Είναι οι άνθρωποι κάθε συνοικίας ,στην προκείμενη περίπτωση του Σαγιό του Παρισιού. Οι άνθρωποι που δεν αντιδρούν ατομικά αλλά σαν μέλη μιας κοινωνικής ομάδας που εκφράζουν συλλογικά και συνειδητά με δυναμικό λόγο την καταπίεση και την απαξίωση τους . Οι απλοί λοιπόν αυτοί άνθρωποι οσφρύζονται τον κίνδυνο και καταφεύγουν για βοήθεια στην εκκεντρική περιθωριακή αρχόντισσα Ωρελή.
Φίλες της και σύμμαχοι της οι έντος εισαγωγικών τρελλές άλλων συνοικιών με τις οποίες συσκέπτεται. Στο Υπόγειο..
Η Ωρελύ εξοργίζεται και καταστρώνει σχέδιο μαζί με τις φίλες της να παραπλανήσει ,να δικάσει και να εξοντώσει το κύκλωμα της διαπλοκής .Στέλνει μήνυμα λοιπόν στους διαπλεκόμενους ότι βρέθηκε πετρέλαιο στο υπόγειο του σπιτιού της . Τους παγιδεύει με πονηριά και τους περνάει από λαικό δικαστήριο . Συνήγορός τους ορίζεται ο περιθωριακός Παλιατζής που μέσα από μια τραγελαφική υπεράσπιση τους φέρνει σε χειρότερη μοίρα . Ο Παλιαντζής που γνωρίζει καλά όλους αυτούς τους κομπιναδόρους θα τους αφήσει αδίστακτα να καταδικαστούν. Τους καταδικάζουν οι άνθρωποι και τους εξαφανίζουν στην καταπακτή του Υπογείου και στον Αγύριστο..
Η Ωρελύ παρά την επιτυχία της δεν επαναπαύεται, γνωρίζει πολύ καλά ότι στη γωνία καραδωκούν οι επόμενοι. Η πάλη είναι διαρκής και συνεχής .
Θα μπορούσε να είναι ένα θεατρικό έργο γραμμένο σήμερα , και να περιγράφει τα πολύ συγχρονα φαινόμενα διαφθοράς και την μερίδα των ανθρώπων ή συμφερόντων που τα συντηρεί . . Κτυπά συναγερμό ενάντια στην ασφυξία των πόλεων και εκπροσωπεί ένα γοητευτικό παρελθόν που όλοι νοσταλγούμε . Κάνει την πίκρα στο τέλος να γίνεται ελπίδα και όραμα.
...... και όλα αυτά τα συνέλαβε στο μυαλό του ο Ζυραντού το 1943 λίγο πριν απόχαιρετήσει την ζωή μας άφησε την διαθήκη του . Δεν πρόλαβε να δεί την πρεμιέρα του έργου του . Δεν υπήρξε ποτέ στρατευμένος και πάντα ύμνησε στα έργα του την ατομικότητα την ανθρωπιά και την ελευθερία . Μας αποχαιρέτησε λοιπόν με ένα έργο υμνο στον έρωτα της ζωής ,της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ,τον έρωτα της ελευθερίας κα της φύσης.
Συντροφία με τον Παπαδιαμάντη και τον Ζιραντού βρήκα τα κοινά τους . Ομολογούν και δύο την απέχθεια τους για τους χυδαίους κερδοσκόπους . ¨Εχουν το ταλέντο να μετατρέπουν την πίκρα σε γλύκα . Ο ένας αριστοτέχνης γλωσσοπλάστης ψυχογράφος, ο άλλος εκφράζεται λαμπρά αέρινα, ποιητικά και δημιουργεί θεατρικούς ρόλους και των δύο ο λόγος ρέει .
Η πολιτική σταθερά τους ενδιαφέρει περισσότερο με την ιδιότητα του στοχαστή – φιλοσόφου , και έχουν το θάρρος να καταγγέλουν και να εκφράζουν την αντίθετη γνώμη τους.
Δεν είναι τυχαίο που η Τρελλή του Σαγιώ είναι γυναίκα . Το έργο γράφτηκε σε χρόνια καταπίεσης και κατοχής και η Ωρελύ προσπαθεί να γίνει οι συνείδηση του θεατή και να τον κάνει να ονειροπολήσει. Δεν είναι τυχαίες ούτε οι πρωταγωνίστριες των έργων του Παπαδιαμάντη .
Αγάπησαν την γυναίκα και προέβαλαν μέσα από τα έργα τους την αδικία και την καταπίεση σε βάρος τους. Τους γοήτευσε το μυστήριο της γυναικείας ιδιοσυγκρασίας και με κάποιο τρόπο και οι δύο κρυφά αλλά δυναμικά μέσα απο τους γυναικείους χαρακτήρες που έπλασαν υπερασπίστηκαν τα δικαιώματα των γυναικών στην ζωή .
Κάπου λοιπόν στην μέση αυτή της λογοτεχνικής διαδρομής και με κοινό τους παράγοντα την κριτική καταγγελία τους συναντά ο Αλεξανδρος Παπαδιαμάντης τον Ζαν Ζιραντου και την Ωρελύ. Ακόμα Εξακολουθούν να έχουν την δύναμη να ταράζουν εφησυχασμένες συνειδήσεις και να είναι επίκαιροι.
Με φιλικούς χαιρετισμούς
Ωρελύ
source: γράμμα από αναγνώστη
No comments:
Post a Comment